Praktische handleiding voor de loonbonus 2022

Wil je als ondernemer je werknemers belonen voor een collectieve prestatie? En dit liefst op een voor jou fiscaal interessante manier? Dan is de loonbonus misschien wel de oplossing voor jou. Lees hier alles over de werkwijze, voorwaarden en voordelen van een loonbonus.

Wat is de loonbonus?

De loonbonus is een niet-recurrente resultaatsgebonden premie. Het is met andere woorden een manier om werknemers financieel te belonen voor het behalen van collectieve, vooraf gedefinieerde doelstellingen.

Wie heeft recht op loonbonus?

Alle bedrijven, ongeacht het aantal werknemers, die werkzaam zijn in de privésector kunnen een loonbonus uitkeren aan hun personeel. Om in aanmerking te komen, moet je als werknemer in dienst zijn met een arbeidscontract, leercontract, stagecontract of beroepsopleidingsovereenkomst. Ook werknemers die als uitzendkracht in dienst zijn, komen in aanmerking voor de bonus.

De loonbonus kan aan alle of aan een deel van de werknemers toegekend worden. Zelfstandigen, bijvoorbeeld consultants, en bedrijfsmandatarissen zoals zaakvoerders en bestuurders hebben echter geen recht op een loonbonus.

Hoe werkt het?

Om gebruik te maken van een loonbonus, moet de werkgever een plan tot toekenning van niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen opstellen. De aanvraagprocedure voor een loonbonus is daarbij verschillend voor ondernemingen met vakbondsafvaardiging en ondernemingen zonder vakbondsafvaardiging.

Opgelet: wil je de eerste zes maanden van het jaar als referteperiode nemen? Dan moet de aanvraag voor eind februari gebeuren. Dit omdat de neerlegging in orde moet zijn voor dat 1/3 van de referteperiode is verstreken. Daarbij geldt de datum van ontvangst van het dossier door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg en dus niet de verzenddatum.

Ondernemingen met vakbondsafvaardiging

Heeft je onderneming een vakbondsafvaardiging? Dan gebeurt de invoering via een cao. De cao dient dan neergelegd te worden op de griffie van de Algemene Directie Collectieve Arbeidsbetrekkingen. Vergeet niet dat de cao opgesteld moet worden volgens een specifiek modelformulier voor bonusplannen. In dit modelformulier staan ook alle verplichte vermeldingen die moeten worden opgenomen.

Ondernemingen zonder vakbondsafvaardiging

Heeft je onderneming geen vakbondsafvaardiging? Dan kan je kiezen om het stelsel in te voeren via een cao ofwel via een toetredingsakte. Bij het gebruik van een toetredingsakte kan de aanvraag online ingediend worden met het verplicht model van toetredingsakte via www.bonusplannen.be. Liever niet online? Dan kan de invoering ook nog altijd op papier indien deze cao ondertekend wordt door een secretaris van een representatieve werknemersorganisatie.

Wat zijn de voorwaarden voor niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen?

De loonbonus is gebaseerd op niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen. Niet elk soort voordeel komt echter in aanmerking om uitgekeerd te worden als bonus. De voordelen moeten namelijk gebonden zijn aan de collectieve resultaten van een onderneming, een groep van ondernemingen ofwel een welomschreven groep van werknemers en gebaseerd zijn op objectieve criteria.

De collectieve doelstellingen moeten ten minste een doelstelling bevatten tijdens een referteperiode van minstens 3 maanden. De bepaalde doelstellingen moeten daarnaast beantwoorden aan onderstaande voorwaarden:

• objectief meetbaar en verifieerbaar;

• collectief zijn;

• betrekking hebben op collectieve resultaten van de onderneming;

• niet-recurrent zijn;

• het behalen van de doelstelling moet op het moment van vastleggen onzeker zijn;

• niet ter vervanging of ter omzetting van loon, premies, voordelen in nature of enig ander voordeel of een aanvulling hierbij;

• niet gekoppeld zijn aan de aandelenkoers van de onderneming;

• doelstellingen rondom welzijn (bijvoorbeeld aantal arbeidsongevallen) en mobiliteit komen slechts in aanmerking wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan.

Wat zijn de voordelen? 

Het toekennen van een loonbonus heeft heel wat voordelen, zowel voor jou als werkgever als voor je werknemers. Hieronder volgt een overzicht van wat deze voordelen precies zijn:

• Voor de werkgevers: het is een sociaal en fiscaal vriendelijke maatregel. Het grote voordeel? De loonbonus is volledig fiscaal aftrekbaar. Boven op het brutobedrag betaal je als werkgever wel een solidariteitsbijdrage van 33 procent.

• Voor de werknemers: fiscaal interessant extralegaal voordeel. Ook voor de werknemer is de loonbonus een interessant extralegaal voordeel. Er wordt namelijk geen bedrijfsvoorheffing (belastingen) gehoffen op het belastbaar bedrag. Een werknemer betaalt dus enkel een solidariteitsbijdrage van 13,07 procent.

• Vooropgestelde, collectieve doelstellingen. Op voorhand worden duidelijk verifieerbare doelstellingen vastgelegd.

• Iedereen wordt gelijk behandeld. Bij het behalen van de doelstelling wordt elke werknemer volgens een eenzelfde eenduidige berekening beloond. Uiteraard kan de berekening wel pro rata volgens de effectieve arbeidsprestaties gebeuren.

• Geen verworven recht. Dit betekent dat je niet jaarlijks een loonbonus moet uitkeren. Elk jaar kan je het bedrag en/of de doelstellingen herbekijken en aanpassen.

• Behouden van personeel. Een loonbonus toekennen kan een goede incentive zijn om goede werkkrachten te behouden. Ook kan je in het plan opnemen dat werknemers die voor het einde van de volledige referteperiode ontslag nemen, geen aanspraak kunnen maken op de bonus.

Hoe wordt een loonbonus belast?

Zolang de loonbonus per kalenderjaar en per werknemer het bedrag van € 3.558 bruto (2022) niet overschrijdt, wordt deze door de sociale zekerheid (RSZ) niet als loon beschouwd en wordt er geen RSZ-bijdrage afgehouden. Voor de werkgever zijn de effectief toegekende voordelen onderworpen aan een bijzondere sociale zekerheidsbijdrage van 33 procent.

Voor de belastingdienst is de bonus vrijgesteld van belastingen tot een nettobedrag van € 3.094 (2022); dit ook weer per kalenderjaar en per werknemer .

Maximumbedrag voor 2022

Het maximumbedrag voor 2022 is € 3.558 op sociaal vlak en € 3.094 op fiscaal vlak. Onderstaande tabel op de website van Liantis geeft een overzicht van de loonbonus in cijfers. (https://www.liantis.be/nl/personeelsbeleid/extralegale-voordelen/loonbonus)

Conclusie

Een loonbonus bestaat uit niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen. Niet-recurrente voordelen zijn voordelen gebonden aan collectieve resultaten van een (groep van) onderneming(en), niet systematisch voorkomen en op basis van objectieve criteria beoordeeld worden. Met een loonbonus kan een werkgever zijn werknemers dus een financieel voordeel toekennen als deze een specifiek en eenmalig doel behalen. De loonbonus kent daarnaast een gunstige fiscale behandeling, zowel voor de werkgever als de werknemer. Het opstellen en de toekenning van de loonbonus verloopt via een cao of een toetredingsakte.