Accountant? Goed nieuws! Boekhouderstotaal fuseert met AccountancyVandaag. Ga hier naar de AccountancyVandaag website.

Terug naar alle artikels

Personenbelasting voor zelfstandigen: een introductie

Artikel

Sep 21, 2022 . 8 min leestijd

De zelfstandigen belasting is een boeiend topic in de personenbelasting. Het is redelijk ingewikkeld en als zelfstandige met een onderneming moet je met veel rekening houden. Dit artikel geeft een introductie tot dit topic en probeert zoveel mogelijk onderwerpen te behandelen. Na het lezen van dit artikel hopen we dat je een beter inzicht hebt verkregen in dit onderwerp.

Inhoudsopgave:

De personenbelasting: wat houdt het in?

De personenbelasting is een belasting die geheven wordt op het belastbaar inkomen. Meer specifiek houdt dit in dat een particulier of zelfstandige belastingen betaalt op het inkomen dat hij/zij verdient. Het inkomen dat je verkrijgt na belastingen is het netto inkomen (inkomen na betaling sociale bijdragen, beroepskosten en andere aftrekken). Als zelfstandige dien je je aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.

Iedereen die in België zijn fiscale woonplaats heeft of zijn zetel van fortuin, dient belastingen te betalen op het belastbaar inkomen. Je betaalt belastingen op het inkomen dat je hebt verdient in het inkomstenjaar. Bijvoorbeeld als je in 2020 hebt gewerkt zal je in 2021 (het aanslagjaar) belast worden.

Waarom bestaat de personenbelasting?

Veel individuen vinden dat ze te veel belastingen betalen in België. De vraag die dan ook terecht wordt gesteld is: Waarom dienen wij nu belastingen te betalen op de verdiende inkomsten?

Er zijn zeer wat onderdelen naar waar je belastinggeld gaat. Een grote brok gaat naar sociale bescherming. Volgens De Tijd stroomt er per 100 euro, 50 euro naar de sociale zekerheid. De uitgaven naar sociale bescherming zijn de laatste jaren erg gestegen. Een van de redenen hiervan is de toenemende vergrijzing. Hiermee gaat een grote brok ook naar pensioenen. Deze was in 2019 goed voor 45 miljard volgens De Tijd. Daarnaast speelt onderwijs hierbij ook een belangrijke rol. In België hecht de overheid veel waarde aan het onderwijssysteem. Als laatst vloeit ook een deel naar de infrastuur van België.

Zoals je ziet dienen er een aantal zaken gefinancierd te worden en dit kan door de bijdragen die iedereen levert.

Wat valt er allemaal onder de personenbelasting?

In de personenbelasting heb je diverse categorieën van inkomsten. Deze worden hieronder verder toegelicht en uitgebreid besproken.

Onroerende inkomsten

Onroerende inkomsten zijn de inkomsten die voortkomen uit alles wat onroerend is. Hierbij kan je denken aan huizen, appartementen en gronden. Wanneer je zelf eigenaar van een onroerend goed bent, wordt er geacht dat je hiervan inkomsten verkrijgt. Zelfs voor je eigen woning maar hier spreken van een fictief inkomen.

De onroerende inkomsten kunnen belast worden op het kadastraal inkomen of op de ontvangen huur. Dit hangt af van hoe je het onroerend goed gebruikt.

voorbeeld

Wanneer jezelf een tweede woning hebt en deze niet verhuurt, wordt dit belast op het geïndexeerd kadastraal inkomen verhoogd met 40%. Dit in tegenstelling tot wanneer je dit onroerend goed gaat verhuren voor iemand dit het gebruikt voor professionele doeleinden. Deze wordt dan belast op het huurinkomen dat wordt verkregen.

Roerende inkomsten

Roerende inkomsten zijn de inkomsten die worden verkregen vanuit aandelen, leningen, obligaties,... Voor dit soort van inkomsten houdt de organisatie meestal (bijvoorbeeld de financiële instelling) de roerende voorheffing zelf in. Deze dien je dan niet te vermelden in de belastingaangifte. Er zijn wel enkele roerende inkomsten die altijd vermeld dienen te worden. Hieronder een aantal voorbeelden.

  • Inkomsten van buitenlandse oorsprong

  • Inkomsten van gereglementeerde spaarboekjes boven 980 euro

  • Inkomsten uit auteursrechten

Beroepsinkomsten

Deze categorie van inkomen is bij de meeste belastingplichtigen het hoofdinkomen. De beroepsinkomsten kunnen bestaan uit gewone bezoldigingen zoals het loon dat je verkrijgt maar kunnen eveneens vervangingsinkomsten zijn.

Diverse inkomsten

Als laatste categorie hebben we de diverse inkomsten. Dit wordt eerder aanzien als een restcategorie. Dit is het inkomen die men niet kan kwalificeren onder de eerst benoemde categorieën. Een voorbeeld hierbij zijn 'occasionele winsten en baten'. Dit zijn winsten verkregen buiten de beroepswerkzaamheid tenzij dit onder het normaal beheer van privévermogen behoort.

Personenbelasting (zelfstandigen) voor de eenmanszaak

Hierboven werden de verschillende categorieën van inkomsten toegelicht. Deze geldt zowel voor zelfstandigen met een eenmanszaak als voor een natuurlijke persoon. Het netto inkomen wordt gespreid belast over vier belastingschijven. Hierbij geldt een progressief belastingsysteem. Hoe meer je verdient, hoe hoger de belasting wordt.

belastingtarieven voor het inkomstenjaar 2022 (aanslagjaar 2023)

Beroepskosten zelfstandigen

Als zelfstandige heb je de mogelijkheid om je beroepskosten in mindering te brengen. Dit houd je belastbaar inkomen laag. Hier liggen wel een aantal voorwaarden aan vast en dit mag niet zomaar voor elke soort van kosten.

Werkelijke beroepskosten

Allereerst heb je de mogelijkheid om je werkelijke beroepskosten in kaart te brengen. Onderstaande voorwaarden dienen wel vervuld te worden:

  • Voor je professionele activiteiten gebruikt om een inkomen te verwerven (niet voor privédoeleinden gebruiken)

  • Betaalt of draagt in het jaar dat je ze in aftrek neemt

  • Bewijzen aan de hand van bewijsstukken (facturen)

Let wel op dat niet alle kosten voor 100% aftrekbaar zijn. Denk hierbij aan autokosten, restaurantkosten,...

Forfaitaire beroepskosten

Een andere optie is om de forfaitaire beroepskosten te gebruiken. Dit komt voor wanneer je weinig beroepskosten hebt om aan te tonen of de bewijsstukken niet terugvindt of bijhoudt. De fiscus bepaalt dan het aftrekbaar bedrag. Dit bedraagt 5040 euro voor het inkomstenjaar 2022. De fiscus zal voor jou automatisch de meest voordelige methode uitkiezen.

Hoeveel inkomen is vrijgesteld van de belasting?

Iedereen die aan de personenbelasting onderhevig is, heeft recht op een belastingvrije som. Een deel van het belastbaar inkomen wordt dus niet belast.

Hoe werkt de belastingvrije som?

Zoals reeds toegelicht heeft iedereen aan de personenbelasting onderhevig recht op een belastingvrije basissom. Voor het inkomstenjaar 2022 bedraagt deze 9270 euro. Dit bedrag is hetzelfde voor alle belastingplichtigen. dit bedrag kan wel verhoogd worden naargelang iemand zijn of haar situatie.

Verhoging belastingvrije som

De belastingvrije som kan verhoogd worden door middel van verschillende factoren:

  • Aantal kinderen ten laste (hoe meer kinderen ten laste hoe hoger)

  • Gehandicapt kind ten laste

  • Bescheiden inkomen

Voorbeeld

We gaan een eenvoudig voorbeeld uiteenzetten om dit te verduidelijken. De normale basissom bedraagt 9270 euro. Deze kan verhoogd worden door bijvoorbeeld 1 kind te laste te hebben en als je een alleenstaande ouder bent.

  • Basissom: 9270,00

  • Alleenstaand en kind ten laste: + 1690,00

Dit komt dan neer op een som van 10960,00 euro.

Wanneer moet je de personenbelasting indienen (2022)?

De deadline is verschillend en hangt af van welke methode je gebruikt voor de dienst belastingen. Het indienen op papier moet ten laatste op 30 juni 2022. Wanneer je echter via tax-on-web indient kan dit tot 15 juli 2022. Wanneer je een accountant je aangifte laat indienen kan dit tot 28 oktober 2022.

Hoe moet je de personenbelasting invullen?

In de meeste gevallen wordt hiervoor een accountant of boekhouder aangesteld. Deze dient het in via MyMinfin.

Verschil tussen de personenbelasting en de vennootschapsbelasting?

Personenbelasting

Als startende zelfstandige of als je een vrij beroep uitoefent dien je het tweede deel van de belastingaangifte aan te vragen. Dit is immers bestemd voor als je een eenmanszaak hebt en voor vrije beroepen. Je voert dan een jaarlijkse personenbelasting. De belastingen worden dan berekend op je netto beroepsinkomen. Wanneer het inkomen hoger is dan het belastingvrije minimum dien je belastingen te betalen.

Daarnaast spreken we in de personenbelasting over progressieve tarieven. Naarmate je meer verdient, kom je in een hogere schijf terecht.

Vennootschapsbelasting

Wanneer je een vennootschap hebt, denk maar aan een NV of BV dan val je onder de vennootschapsbelasting. Deze is een eenvormig tarief (vast tarief) dat wordt berekend op de winst van de vennootschap. Als men aan enkele voorwaarden voldoet is het mogelijk om te genieten van het verlaagd tarief. Hierop wordt verder ingegaan in het artikel Vennootschapsbelasting.

Zowel voor een eenmanszaak als voor een vennootschap dien je bovenop de directe belastingen ook aanvullende belastingen te betalen (gemeentebelasting, milieuheffing,...). De gemeentebelasting hangt af van de gemeente en het soort belasting.

Om op het einde niet voor een verassing te staan is het voor eenmanszaken en vennootschappen voordelig om voorafbetalingen te doen. Deze zijn niet verplicht maar wanneer onvoldoende of geen voorafbetalingen zijn gedaan, kan dit leiden tot een vermeerdering. De voorafbetalingen gebeuren vier keer per jaar (10 april, 10 juli, 10 oktober en 20 december). Deze worden gedaan op basis van de vermoedelijke winsten van het lopende jaar aangezien ze nog niet precies weten hoeveel winst er zal zijn.

Hoe zit het met de btw administratie?

De btw of belasting over de toegevoegde waarde is een indirecte belasting die je betaalt op de verkoop van goederen en diensten. Als zelfstandige zal je hiermee geconfronteerd worden en dus ook een btw aangifte moeten indienen (er zijn uitzonderingen).

Conclusie

Bij het invullen van een aangifte voor je onderneming moet je rekening houden met verschillende factoren. Het kan zijn dat je bij het ontvangen van de berekening, belasting verschuldigd bent en dus moet bij betalen. Het omgekeerde is uiteraard ook mogelijk.

Voor meer informatie met betrekking tot een eigen zaak en je aangifte als startende ondernemer, kan je ook terecht op de officiële website van de federale overheid (www.vlaanderen.be).

1995 views

Ibrahim Akabi

Accountant en freelance schrijver

alle artikels