Welke verzekeringen hebben ondernemers nodig?

Een typische eigenschap van ondernemers is het nemen van berekende risico’s. Daarom is het belangrijk om als ondernemer de juiste verzekeringen te hebben. Sommige van deze verzekeringen zijn verplicht, terwijl anderen enkel aangeraden worden. Ook kunnen de benodigde verzekeringen voor een éénmanszaak anders zijn dan voor een vennootschap. 

Hoe dan ook, of je onderneming nu bestaat uit een fysiek bedrijf of als je volledig digitaal te werk gaat, je onderneming correct verzekeren is altijd een must. Ontdek hier hoe het allemaal precies in elkaar zit.

Waarom is een verzekering voor je onderneming zo belangrijk?

De Federale Overheidsdienst Economie is duidelijk: “Een actieve onderneming kan te maken krijgen met gebeurtenissen die haar resultaten en zelfs haar verdere bestaan kunnen schaden. Bijgevolg moet een onderneming (natuurlijke persoon of vennootschap) zich verzekeren tegen onvoorziene tegenslagen als ziekte, brand, arbeidsongevallen, enz.”

Uiteraard loopt niet elke onderneming of sector dezelfde risico’s. Het opmaken van een voldoende dekkend verzekeringsplan voor jouw onderneming is dan ook maatwerk. Daarbij is het niet enkel van belang om rekening te houden met wat inhoudelijk interessante verzekeringen zijn voor jouw onderneming, maar ook welke verzekeringen verplicht zijn voor het uitvoeren van jouw activiteit. Dit is namelijk niet hetzelfde voor elke onderneming.

Verplichte verzekeringen

1.   Arbeidsongevallenverzekering

Heb je personeel in dienst? Dan is een arbeidsongevallenverzekering verplicht. Zoals de naam al doet vermoeden, is dit een verzekering die je personeel beschermt tegen de financiële gevolgen van een arbeidsongeval. 

Het woord “arbeidsongeval” kan hier ruim geïnterpreteerd worden. Het gaat zowel om arbeidsongevallen op de werkplaats zelf als om een ongeval op weg van of naar de plaats van tewerkstelling. De betekenis van “ongeval” is ook meer dan wat de strikte zin van het woord laat verstaan. Een hartaanval ten gevolge van extreme stress op het werk kan in bepaalde gevallen ook als arbeidsongeval gedefinieerd worden. 

Wel belangrijk is dat het steeds om de fysische integriteit van de werknemer moet gaan. Een burn-out valt hiermee in de grijze zone aangezien een burn-out beschouwd wordt als een mentale ziekte, en dus geen ongeval.

Wat zit er dan precies allemaal in zo’n arbeidsongevallenverzekering? Dat is vastgelegd volgens de arbeidsongevallenwet (10/04/1971). Minimaal dekt een arbeidsongevallenverzekering het volgende:

-          Medische kosten na een arbeidsongeval;

-          Vergoeding tijdelijke arbeidsongeschiktheid;

-          Vergoeding blijvende arbeidsongeschiktheid;

-          Vergoeding voor hulp van anderen;

-          Vergoeding nabestaanden in het geval van overlijden. De vergoeding omvat onder meer de begrafeniskosten, een levenslange rente voor de getrouwde partner en een rente voor kinderen zolang zij kinderbijslag rechtig zijn.

Nog interessant om te weten is dat de prijs voor een arbeidsongevallenverzekering niet vast ligt. Elke verzekeringsmaatschappij is vrij om zelf de premie voor deze verzekering te bepalen. 

Opvallend hierbij is dat doorgaans geldt dat voor arbeiders een hogere premievoet wordt aangerekend dan voor bedienden. Uiteindelijk is dit logisch, statistisch gezien hebben arbeiders een hoger risico op ongevallen gezien de aard van hun werk.  

2.   Beroepsaansprakelijkheidsverzekering

Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering is niet voor elke onderneming verplicht. Het is namelijk afhankelijk van welk beroep uitgeoefend wordt of je deze verzekering nodig hebt of niet. Ondernemers die intellectuele arbeid uitvoeren zoals boekhouders, artsen of advocaten moeten zich met een beroepsaansprakelijkheidsverzekering beschermen tegen onopzettelijke beroepsfouten.

Voorbeeld: Annick is architecte. Ze heeft een mooi appartementsgebouw ontworpen, maar tijdens de bouw gaat er iets mis: er treedt bouwschade op door een fout in haar berekening. Zulke bouwschade kan enorme financiële gevolgen hebben, maar gelukkig heeft Annick een beroepsaansprakelijkheidsverzekering afgesloten. De verzekering dekt zowel de schadevergoeding als de verdedigingskosten, inclusief interesten. Omdat Annick architecte is, is ze ook verplicht om de tienjarige aansprakelijkheidsverzekering mee af te sluiten in haar beroepsaansprakelijkheidsverzekering, wat betekent dat als deze schade later zou zijn opgetreden, ze nog steeds verzekerd is tegen eventuele schadeclaims.

De premie van een beroepsaansprakelijkheidsverzekering hangt van verschillende factoren af. Onder meer de aard van de activiteit, de gewenste te verzekeren bedragen en het aantal te verzekeren personen bepalen mee de prijs van de premie. Als je als zelfstandige met een (groep) andere zelfstandige(n) samenwerkt, kan je kiezen om elk apart een polis af te sluiten of te verenigen onder een groepspolis.

3.   Burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering

Een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering (BA) is te vergelijken met een beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Als de activiteiten van een onderneming zich focussen op het produceren van producten (fabriek, landbouwbedrijf), het verkopen van producten (winkel, horeca) of het uitvoeren van diensten (kapper, pedicure), dan zorgt een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering ervoor dat je onderneming beschermd is tegen schadevergoedingen van derden. Ook het verzekeren van een bedrijfsvoertuig valt onder de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering.

De burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering treedt op in twee gevallen: schade berokken tijdens activiteiten of schade na het beëindigen van activiteiten. In het geval van schade tijdens de activiteiten treedt de BA uitbating in werking. Deze verzekering dekt schade aan derden veroorzaakt tijdens de werkzaamheden. 

De schade kan zowel materieel, lichamelijk of immaterieel zijn. De oorzaak van deze schade moet een foute handeling of een vergetelheid van (een medewerker) van je onderneming zijn. Ook na het afronden van werkzaamheden kan schade optreden, bijvoorbeeld bij het verkeerd aansluiten van een leiding waardoor een lek ontstaat of als klanten voedselvergiftiging oplopen in jouw restaurant. De BA na levering dekt in deze gevallen de schade.

Ook voor de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering is een verzekeraar vrij om zelf de prijs van de polis te bepalen. Algemeen gezien wordt de prijs van deze polis bepaald door het soort bedrijfsactiviteiten dat jouw onderneming uitvoert, de verzekerde waarborgen en kapitalen en het aantal personeelsleden dat onder de polis aangesloten worden.

4.   Objectieve aansprakelijkheid brand en ontploffing

Heeft jouw onderneming een bedrijfsgebouw? Dan is een verzekering objectieve aansprakelijkheid brand en ontploffing verplicht. Neem het woord bedrijfsgebouw hier ruim: ook winkels, cafés en restaurants, ziekenhuizen en opblaasbare structuren vallen onder de definitie bedrijfsgebouw. Als jouw onderneming een bedrijfsgebouw huurt, dan zal de verhuurder wellicht eisen dat je ook een brandverzekering aangaat voor je onderneming. In veel gemeenten is het zelfs verplicht om eerst bewijs van deze verzekering te tonen voor dat je je zaak mag openen.

Aan te raden verzekeringen

5.   Bij ziekte

Iedereen wordt wel eens ziek en een ongeval is snel gebeurt. Als ondernemer kan je niet terugvallen op hetzelfde vangnet als een ambtenaar of werknemer. Dit terwijl de onkosten vaak wel gewoon doorlopen, met mogelijk grote financiële gevolgen. Gelukkig zijn er verschillende aanvullende verzekeringen die kunnen helpen bij het opvangen van kosten en het waarborgen van inkomen.

Jezelf aansluiten bij een ziekenfonds is verplicht. Wanneer je als zelfstandige ondernemer ziek wordt of een ongeval hebt, dan zal het ziekenfonds in de meeste gevallen een arbeidsongeschiktheidsuitkering uitkeren. Voor zelfstandige is deze echter aan de lage kant. Een verzekering gewaarborgd inkomen voorziet in een extra maandelijks vervangingsinkomen en dit boven op een eventuele uitkering van het ziekenfonds. Bovendien is de verzekering gewaarborgd inkomen ook 100% fiscaal aftrekbaar. Je kan zelf kiezen hoeveel jouw gewenste uitkering bedraagt, al is deze wel begrensd op maximum 80% van je bruto inkomen en zal een hogere uitkering ook een resulteren in een hogere polis.

Of je nu ondernemer bent of loontrekkende, iedereen kan op een dag eens in het ziekenhuis belanden. Ook hier voorziet het ziekenfonds in een terugbetaling van sommige kosten, maar vaak is deze te beperkt. Een aanvullende hospitalisatieverzekering is daarom geen slecht idee. Het afsluiten van een hospitalisatieverzekering voor een zelfstandige met een eenmanszaak gebeurt op dezelfde manier als een particulier. Als jouw onderneming uit een vennootschap bestaat, dan kan je jezelf via een collectieve hospitalisatieverzekering verzekeren.   

6.   Bij overlijden

We denken er niet graag aan, maar helaas is het wel een realiteit. Ook als ondernemer kan je vroegtijdig overlijden. Aan het mentale leed kan een verzekering niet veel doen, maar er bestaan wel verschillende verzekeringen die de financiële gevolgen voor je nabestaanden kunnen verzachten.

Bij een overlijden valt ook (een deel van) het gezinsinkomen weg. Met een aanvullende overlijdensdekking krijgen de begunstigden, in het meeste geval de nabestaande, een uitkering die voorziet in het behouden van hun levensstandaard. Als ondernemer is het trouwens mogelijk om de aanvullende overlijdensdekking op te nemen in je Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen of Individuele Pensioenstoezegging, wat ook nog fiscale voordelen oplevert.

Als ondernemer heb je waarschijnlijk één of meer kredieten lopen. Met een schuldsaldoverzekering is het mogelijk om het resterende deel van zulke kredieten te verzekeren tegen vroegtijdig overlijden. Een alternatief voor de traditionele schuldsaldoverzekering is de kwijtschelding schuld (KSS). Deze verzekering voorziet in een volledige kwijtschelding van alle zakelijke schulden, zowel voor zelfstandigen als binnen een vennootschap. Let op, niet elke bank of verzekeraar biedt deze verzekering aan. Deze optie is onder andere beschikbaar bij KBC.

7.   Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering

Ben je zaakvoerder, bestuurder of mandataris in een vennootschap? Dan kan je persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor een onterecht ontslag of arbeidsongeval van een werknemer. Om te vermijden dat je inderdaad persoonlijk aansprakelijk gesteld wordt voor zo’n schadeclaim tegen je bedrijf, kan je best een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering opnemen.

8.   Rechtsbijstand

De kans is groot dat je als ondernemer de fiscus eens over de vloer krijgt. Omdat de belastingwetgeving niet zo eenvoudig is, is het aangeraden om je te laten bijstaan door een professional. Rechtsbijstand is echter niet goedkoop, maar de verzekeringen fiscale rechtsbijstand en sociale rechtsbijstand dekken de meeste kosten.

Gijpen we even terug naar het voorbeeld van Annick de architecte, dan denk je misschien dat het voor haar niet nodig is om een verzekering rechtsbijstand te nemen aangezien haar beroepsaansprakelijkheidsverzekering ook al tussenkomt in de verdedigingskosten. Toch is rechtsbijstand niet hetzelfde als verdedigingskosten. Verdedigingskosten treden op in het geval wanneer een derde een schadevergoeding eist en hiervoor verdediging van de aansprakelijkheid nodig is. Rechtsbijstand komt tussen wanneer de verzekerde zelf (als persoon) benadeeld wordt, bijvoorbeeld bij geschillen met de fiscus, een leverancier of een klant.  

9.   Pensioenverzekering

Als ondernemer betaal je sociale bijdragen. Met deze sociale bijdragen bouw je een wettelijk pensioen op. Het wettelijk pensioen voor een zelfstandige is helaas niet zo veel. Ondernemers die tijdens hun pensioen nog volop van het leven willen genieten, zullen waarschijnlijk aan bijkomend pensioensparen moeten doen. Dit kan zowel als zelfstandige (tweede pijler) of op individuele basis (derde pijler).

Er zijn verschillende manieren om als ondernemer aan bijkomend pensioen te sparen. De meest bekende manier is via het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ). VAPZ is fiscaal aftrekbaar en je krijgt er bijkomende financiële bescherming bij in de vorm van een verzekering voor arbeidsongeschiktheid, invaliditeit en een geboortepremie. Wil je nog meer? Dan kan je als zelfstandige met een eenmanszaak intekenen op een pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ). Een zelfstandige met een vennootschap kan dan weer terecht bij de individuele pensioentoezegging (IPT), wat ook nog eens fiscaal voordelig is. Ondernemers in bijberoep kunnen ten slotte beroep doen op het Toppensioen-Pensioensparen.

Bij wie kan ik terecht voor mijn verzekeringen?

Zowel banken als individuele verzekeringsmaatschappijen hebben een ruim aanbod aan bovengenoemde verzekeringen. Welke verzekeraar het best bij jouw onderneming past hangt weer af van welke verzekeringen je nodig hebt en bij wie je een goed gevoel hebt. Je hebt namelijk het meeste contact met je verzekeraar als er iets mis gaat, en dan moet er een goede vertrouwensband zijn tussen beide.

De drie grootste verzekeringsmaatschappijen in België (2020) zijn AG Insurance, AXA en KBC.

Conclusie

Als ondernemer ben je verplicht om bepaalde verzekeringen te nemen. Denk hierbij aan een arbeidsongevallenverzekering, beroepsaansprakelijkheidsverzekering, burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering en een objectieve aansprakelijkheidsverzekering brand en ontploffing.

Het opstellen van een goed dekkend verzekeringsplan is maatwerk. Welke verzekeringen jouw onderneming precies nodig heeft hangt namelijk af van je activiteiten. De prijs van de polis hangt ook af van de aard van de activiteiten en het aantal te verzekeren werknemers. Verder bestaan nog een heleboel aanvullende verzekeringen die jouw leven als ondernemer eenvoudiger kunnen maken indien het noodlot toeslaat. Denk hierbij aan verzekeringen in geval van ziekte of vroegtijdig overlijden, een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering, rechtsbijstand en pensioensverzekeringen.

Controleer voor het nemen van een aanvullende verzekering wel steeds of de verplichte verzekering niet al hetzelfde verzekert. Goed verzekerd zijn is belangrijk, maar dubbel verzekerd zijn is nu ook nergens voor nodig.